System nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz edukacji prawnej

System nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz edukacji prawnej

Uprawnione osoby do korzystania z pomocy

Zgodnie z przepisami nieodpłatna pomoc prawna i nieodpłatne poradnictwo obywatelskie przysługują osobie uprawnionej, tzn.:

• osobie, która nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawej,
• również sobie fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą niezatrudniającą innych osób w ciągu ostatniego roku.

Przed uzyskaniem nieodpłatnej pomocy osoba uprawniona, składa pisemne oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

Zakres pomocy

W ramach nieodpłatnej pomocy osoby uprawnione mogą skorzystać z trzech różnych usług, których zakres został krótko przedstawiony poniżej:

1. Nieodpłatna pomoc prawna jest udzielana przez prawników, z reguły adwokatów lub radców prawnych. Pomoc ta jest kierowana do osób, które potrzebują pomocy prawnej (np. dowiedziały się o pozwie lub zajęciu komorniczym, z którym się nie zgadzają, mają problem z zawartą umową, ZUS odmówił im wypłaty emerytury) i polega z reguły na:

• udzieleniu informacji jak, z prawnego punktu widzenia, wygląda sytuacja osoby uprawnionej oraz jakie są jej prawa i obowiązki,

• w jaki sposób osoba uprawniona może rozwiązać swój problem prawny,

• sporządzeniu projektu pisma, z wyłączeniem pism procesowych w toczących się postępowaniach przygotowawczym, sądowym lub sądowoadministracyjnym,

• sporządzeniu projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu,

• poinformowaniu o kosztach postępowania sądowego i ryzyku finansowym związanym ze skierowaniem sprawy do sądu1.

2. Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie to wsparcie świadczone przez profesjonalnych doradców obywatelskich osobom potrzebującym pomocy w rozwiązaniu ich problemów w zakresie m.in. zadłużenia, spraw mieszkaniowych lub zabezpieczenia społecznego. Osoby uprawnione otrzymują pomoc udzieloną w sposób zrozumiały dla zwykłego obywatela,  w tym dotyczącą załatwienia czynności urzędowych lub rozwiązania życiowych problemów, na przykład o możliwych do podjęciach działaniach mających na celu wyjścia ze spirali zadłużenia. Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje również działania zmierzające do podniesienia świadomości osoby uprawnionej oraz wsparcia w samodzielnym rozwiązaniu problemu, w tym sporządzenie wspólnie z tą osobą planu działania i pomoc w jego realizacji2.

3. Nieodpłatna mediacja jest prowadzona w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego3. Pomocy, w ramach nieodpłatnej mediacji, udziela mediator4. Nieodpłatna mediacja jest kierowana do osób, które są zainteresowane polubowny rozwiązaniem sporu, czyli chcą dojść do porozumienia z inną osobą (np. z wierzycielem, członkiem rodziny)5 bez konieczności kierowania sprawy do sądu. Dzięki temu rozwiązaniu osoba uprawniona nie zostanie narażona na poniesienie kosztów sądowych. Nieodpłatna mediacja swoim zakresem obejmuje:

• udzielenie informacji o możliwości skorzystania z polubownych metod rozwiązywania sporów (w tym z mediacji) oraz jakie niesie to za sobą korzyści,

• przygotowanie projektu umowy o mediację lub wniosku o przeprowadzenie mediacji,

• przygotowanie projektu wniosku o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego w sprawie karnej,

• przeprowadzenie mediacji,

• pomoc w przygotowaniu wniosku do sądu o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem6.

Miejsce udzielania pomocy

Co do zasady porady udzielane są osobiście w wyznaczonych punktach. Osoba uprawniona może zgłosić się do dowolnego punktu na terenie całego kraju. Nie ma obowiązku korzystania z punktów tylko na terenie powiatu, w którym dana osoba zamieszkuje.

Wyjątek od zasady udzielania porad osobiście stanowi obowiązujący stan zagrożenia epidemicznego, stan epidemii albo wprowadzenie stanu nadzwyczajnego. W czasie trwającego stanu epidemii osoba uprawniona może uzyskać pomoc przez telefon, wideorozmowę lub za pośrednictwem wiadomości elektronicznej (lub komunikator internetowego). Jeżeli pomoc nie jest udzielana w takich formie na terenie powiatu, w którym mieszka osoba uprawniona, może ona zgłosić się do punktu prowadzonego na terenie innego powiatu.

Zapisy na bezpłatne porady prawne

Przyjmowanie zgłoszeń na nieodpłatne porady odbywa się telefonicznie pod specjalnie wyznaczonym do tego celu numerem telefonu wskazanym przez starostę. Starosta, oprócz obsługi zgłoszeń telefonicznych, może również umożliwić uprawnionym dokonywanie zgłoszeń za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Numer telefonu przeznaczony do zapisów, jest podawany razem z opublikowaną listą punktów na stronie internetowej starostwa powiatowego. Osoba uprawniona ma również możliwość dokonania samodzielnej rejestracji na termin wizyty za pośrednictwem formularza do zapisów on-line, dostępnego na stronie np.ms.gov.pl.

FLESZ - Opłata cukrowa to miliony dla państwa